حفاظت از منابع و مدیریت پسماند
امروزه با افزایش جمعیت جهان و پیشرفت و گسترش صنایع، حفاظت از منابع و مدیریت پسماند بیش از پیش به دغدغه‌ای برای بقای بشر تبدیل شده است. منابع طبیعی پارامتری کلیدی در بقای بشر و حیات و کیفیت زندگی انسان به حساب می‌آید.
ضرورت مدیریت پسماند
امروزه دو خطر این منابع را تهدید می‌کند؛ آلودگی و نابودی آن‌ها. در نگاه اول تولید انرژی که عموماً به وسیله سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود، به نظر مهم‌ترین عامل مصرف منابع طبیعی تلقی می‌گردد اما از طرفی، نیاز جوامع به مواد اولیه برای تولید و بسته بندی مواد مختلف خوراکی، پوشاک و … نیز اثرات بسیاری بر منابع مختلف دارند.
مدیریت پسماند می‌تواند تا حدی استفاده از منابع طبیعی را کاهش و آلودگی ناشی از دفع پسماندهای مختلف را تقلیل دهد. برای مثال بازیافت منابع یکی از اولین گزینه‌های موجود برای صیانت از منابع طبیعی به نظر می‌رسد.
محققان مختلفی سعی بر هم‌راستا کردن مدیریت پسماند و حفاظت از منابع طبیعی از روش‌های مختلف داشته‌اند.
نتیجه یک پژوهش درباره مدیریت پسماند
درسال 1972 هانون، در یک مطالعه موردی بر روی استفاده از ظروف شیشه‌ای به جای ظروف یکبار مصرف انجام داد. این محقق مصرف مواد خام و انرژی حاصل از تولید ظروف یکبار مصرف را در یک سو، و از سوی دیگر مواد خام و انرژی بطری قابل بازگشت، انتقال بطری، پرکردن بطری، شست‌وشو آن‌ها و پر کردن مجدد بطری و دفن مواد دور ریختنی را در نظر گرفت. با این دیدگاه مشخص می‌شود که مدیریت پسماند و مدیریت منابع طبیعی امری پیچیده بوده و نیازمند توجه بالا و تخصص است.
به دیدگاهی که هانون در آن زمان این مطالعه را بر روی آن انجام داده است ارزیابی چرخه حیات یا Life cycle assessment (LCA) گفته می‌شود. برای پیدا کردن بهترین راه حل باید موارد مختلف را مانند استخراج مواد خام، انرژی مورد نیاز برای ساخت و انتقال، آلاینده‌های مختلف زمان ساخت و بهره برداری و تمامی دیگر فاکتورهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی گزینه‌های فنی مختلف را بررسی کنیم تا بهترین گزینه انتخاب گردد.
ریسک‌های دفع پسماندها
یکی از موارد مهم در مدیریت پسماند و آثار آن بر زندگی انسان، خطرات بالقوه روش‌های استفاده شده در مدیریت مواد غیرقابل استفاده مجدد و دورریختنی می‌باشد. با توجه به استراتژی نهایی استفاده شده برای دفع مواد پسماندها می‌توان به ریسک‌های زیر اشاره کرد:
- انتشار آلاینده‌های هوا و خاکستر در فرآیند زباله‌سوزی
- نشت شیرابه و انتشار گازهای لندفیل
- لجن ناشی از فرآیندهای تصفیه فاضلاب
- انتشار آلاینده‌های هوا، فاضلاب و پسماندهای باقیمانده در فرآیند کامپوست
- زائدات باقیمانده در فرآیند بازیافت
در ترکیبات موجود در فرآیندهای مذکور، مواد سمی و خطرناکی مانند فلزات سنگین یافت می‌شود. که در صورت مدیریت ناصحیح، منابع طبیعی من جمله آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کنند. فراوانی مواد سمی در مواد استفاده شده در زندگی روزمره انسان مشهود است.
پسماندهای خانگی و صنعتی، مواد شوینده، لامپ‌های مصرف شده، قطعات الکترونیکی، سموم و حشره‌کش‌ها و موادی از این قبیل می‌توانند منشاء مواد خطرناک باشند.
برای انتخاب بهترین گزینه مدیریت پسماند باید مسائل مختلفی را در قالب روش‌هایی مانند ارزابی چرخه حیات، در گزینه‌های مختلف بررسی کرده تا تمامی پیامدهای محتمل، از استخراج مواد خام تا امحاء و دفع مواد زائد، را در نظر گرفته و بهترین روش را برای مدیریت پسماند و حفظ منابع طبیعی برگزیند.
شرکت مهندسان مشاور آرین ستاک اندیش
محیط زیست برای ما
ما برای محیط زیست
برای پایش، کنترل و مدیریت پسماند خود نیازمند راه حل هستید؟ ما در این امر متخصصیم.
