کرونا: تاثیر آلودگی هوا بر شیوع و مرگومیر ناشی از آن
رابطه ابتلا به بیماری کرونا با آلاینده های هوا یکی از فاکتورهای مهمی است که تمامی نهادهای حاکمیتی بایستی به آن توجه کرده و برای کنترل آن برنامهای مدون داشته باشند.افزایش آلایندههای هوا یکی از عوامل بیماریهای قلبی -عروقی و تنفسی شده است.همچنین سالیانه موجب مرگومیر بسیاری از افراد جامعه میشود.
منابع اصلی آلایندههای هوا در محیطهای شهری عبارتند از:
احتراق ناشی از سوخت منابع متحرک، نیروگاهها، سایتهای دفن زباله، تصفیهخانههای فاضلاب و کشاورزی سنتی و ناپایدار.
در مناطق شهری بایستی انتشار آلایندههایی مانند ذرات معلق، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، مونواکسیدکربن و ازن پایش شوند. چرا که سلامت عمومی جامعه ارتباط مستقیمی با مقادیر غلظت آلایندهها در جو دارد.
آلودگی هوا و سلامت عمومی
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالیانه حدود 7 میلیون نفر بر اساس بیماریهایی که به طور مستقیم با آلودگی هوا ارتباط دارند، از دنیا میروند. به طوریکه آلایندههای هوا بیشتر از تصادفات وسایل نقلیه موجب مرگومیر افراد میشود.
آلودگی هوا یک مسئله جهانی است. در کشورهای توسعه یافته مانند اتحادیه اروپا نیز تنها در سال 2012 تعداد 193000 نفر بر اثر آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق جان باختند.آلایندههای هوا به خصوص افزایش غلظت ذرات معلق کوچکتر از 5/2 میکرون، یکی از عوامل مهم بسیاری از مرگومیرها میباشد
بیماری ویروس کرونا (Coronavirus disease)
در دسامبر سال 2019 در ووهان چین، تعداد بسیاری از افراد به دلیل ناشناختهای به مشکل ریوی مبتلا شدند. آنالیز مولکولیِ نمونههای گرفته شده از بیماران نشان داد که علائم آنها بهدلیل ویروس کرونای جدیدی میباشد که کووید-19 نام گرفت.
طی پنج ماه، این ویروس بیش از 210 کشور در جهان را درگیر کرده و تبدیل به یک پاندمی جهانی شد. مرگومیر ناشی از بیماری کرونا به بیماریهای زمینهای مانند فشار خون، دیابت، چاقی، بیماری عروق کرونر، همچنین بیماریهای تنفسی مانند آسم و بیماری مزمن انسداد ریوی بستگی دارد که همان بیماریهای ناشی از آلودگی هوا میباشند.
در اوایل آوریل 2020، به خوبی مشخص شده بود که تفاوت قابل توجهی در میزان شیوع و مرگومیر ویروس کرونا در کشورهای مختلف جهان وجود دارد. این تفاوت در میزان شیوع و مرگومیر در نقاط مختلف جهان، چندین سوال مهم در ارتباط با تاثیر پارامترهای اتمسفری مانند آلودگی هوا با میزان شیوع این ویروس:
(چرا بیماری کرونا تا این حد منتقل میشود؟) و میزان مرگومیر ناشی از آن (چرا میزان مرگومیر در نقاط مختلف جهان و حتی در شهرهای مختلف یک کشور متفاوت است؟) را بهوجود آورد.
پیچیدگی این سوالات بسیار بیشتر از آن است که تنها با چند مطالعه بتوان آن را حل نمود. بایستی جنبههای متفاوت آن در نظر گرفته شود. از اینرو محققین بسیاری به مطالعه در این زمینه روی آوردهاند.
رابطه آلودگی هوا با بیماری کرونا
مطالعات پیشین، حاکی از افزایش مرگومیر ناشی از سارس در اثر آلودگی هوا و به ویژه ذرات معلق هستند. همچنین پژوهشگران نشان دادهاند ویروسهای متعددی از جمله ویروس آنفلوانزا میتوانند بهوسیلهی ذرات معلق هوا انتقال پیدا کنند. مطالعات مختلف نشان میدهد که خطر مرگومیر ناشی از ویروس کرونا (بیماری کووید-19) بر اثر وجود بیماریهای قلبی و عروقی و تنفسی افزایش مییابد.
در این شرایط، آلودگی هوا نیز ریسک مرگومیر تجمعی آلودگی-ویروس را افزایش میدهد. تحلیل و بررسی اولین ویروس کرونا که در سال 2003 پدیدار شد. همچنین ویروس کرونای سال 2019 نشان داده است که بین شیوع و شدت این بیماری با آلودگی هوا ارتباطی وجود دارد.
نتایج مطالعات
در مورد تاثیر آلایندههای هوا بر شیوع بیماری کرونا، مطالعات بسیاری انجام شده است. پژوهشی در شمال ایتالیا که بیشترین مرگومیر ناشی از ویروس کرونا را در جهان داشته است. همچنین یکی از آلودهترین مناطق اروپا از نظر آلاینده های هوا میباشد، نشان داد که آلایندههای هوای نامطلوب در شمال ایتالیا به عنوان یک عامل جانبی برای مرگومیر و شیوع ناشی از بیماری کرونا حتی در افراد سالم و جوان است.
مطالعهای که برای بررسی اثر ذرات معلق در انتقال ویروس کرونا نیز در چین انجام گرفت، نشان داد که هر 10 میکروگرم بر مترمکعب افزایش غلظت ذرات معلق در هر روز با افزایش تعداد افراد مبتلا به بیماری کرونا در آن ارتباط مستقیمی دارد.
پژوهشی دیگر در ایتالیا، نشان داد علاوه بر میانگین غلظت ذرات معلق و NO2، قرار گیری طولانی مدت در معرض آلودگی هوا نیز همبستگی معناداری با تعداد مبتلایان به بیماری کووید-19 دارد.
مطالعهای دیگر که بر اساس دادههای ماهوارهای، میزان مواجهه جهانی افراد با ذرات معلق را با یک مدل شیمی جو توصیف کرده نیز نشان داد که ذرات آلاینده در 15 درصد از مرگومیرهای جهانی ناشی از بیماری کرونا نقش دارند.
همچنین نقش آلاینده ذرات معلق در مرگومیر ناشی از بیماری کرونا در شرق آسیا 27 درصد، در اروپا 19 درصد و در آمریکای شمالی 17 درصد میباشد.