---

تعریف تغییر اقلیم

تغییر اقلیم در واقع تغییر الگوهای اقلیمی در سطح جهانی و یا منطقه ای در طی طولانی مدت است. اغلب تغییرات اقلیمی به افزایش دما از اواسط قرن بیستم تاکنون اشاره دارد. گاهی اقلیم به صورت اشتباه به عنوان آب و هوا قلمداد می­شود. اما اقلیم با آب و هوا کاملا متفاوت است چون اندازه­‌گیر­ی­ها و بررسی آن در طی طولانی مدت انجام می­شود در حالی که شرایط آب و هوایی به صورت روزانه و سالانه تغییر می­کند.

اقلیم یک منطقه شامل دمای فصلی، میانگین بارش و الگوی بارش آن می­باشد. مناطق مختلف اقلیم متفاوتی نیز دارند. به عنوان نمونه، بیابان دارای اقلیم خشک است چون بارش بسیار اندکی در طول سال دارد و اقلیم گرم و مرطوب، تابستان­های گرم و زمستان­های خنک ­تر دارند.

تغییر اقلیم شامل تغییر در دما و الگوی آب و هوایی معمول یک منطقه است. این تغییرات می­تواند فقط برای یک منطقه خاص و یا برای کل سیاره باشد و ممکن است باعث غیر قابل پیش­بینی شدن الگوی آب و هوایی شود.

عواقب تغییر اقلیم

این الگوهای آب و هوایی دور از انتظار باعث می­شود کشاورزی در مناطق مختلف سخت شود. کاشت محصولات مختلف در محل های مختلف وابسته به دما و میزان بارش آن منطقه است. تغییر اقلیم می­تواند باعث دیگر اتفاقات هواشناسی خطرآفرین مثل طوفان­ها، سیل و غیره می­شود.

در مناطق قطبی، گرمایش جهانی وابسته به تغییر اقلیم باعث ذوب شدن یخچال­ها با سرعت بیشتری شده است. این پدیده باعث بالا آمدن سطح آب دریاها در مناطق مختلف سیاره می­شود. با گسترش وسعت اقیانوس­ها به دلیل بالا آمدن سطح آب، مناطق ساحلی نیز به دلیل افزایش سیل و رانش زمین آسیب­های جدی می­بینند.

فعالیت­های انسانی مثل سوزاندن سوخت­های فسیلی، سهم بزرگی در تغییرات اقلیمی کنونی دارد. سوزاندن این مواد سوختی مثل گاز طبیعی، نفت و زغال سنگ باعث انتشار گازهای گلخانه­ای به جو می­شود. این گازها گرمای ناشی از تشعشعات خورشید را به دام انداخته و باعث افزایش دمای میانگین جو زمین می­شوند.

گرمایش جهانی

به پدیده افزایش میانگین دمای جو زمین، گرمایش جهانی گفته می­شود. گرم شدن زمین روی اقلیم مناطق مختلف اثرات منفی دارد. در طی تاریخ کره زمین، اقلیم به صورت پیوسته تغییر داشته است. اگر این تغییرات طبیعی رخ دهند، یک فرآیند بسیار آرام و در بازه زمانی صدها و هزاران سال خواهد بود. با دخالت انسان، این تغییرات در سرعت بسیار بالاتری اتفاق افتاده است.

میانگین دمای زمین نسبت به زمان قبل از انقلاب صنعتی تقریبا 1.5 درجه سلسیوس تا سال 2030 افزایش می­یابد. طبق تحقیقات انجام شده، میزان کربن دی اکسید در جو بسیار بیشتر از غلظت آن در دو میلیون سال پیش و غلظت متان و اکسیدهای نیتروژن در بالاترین حد خود در طی 800000 سال است.

دلایل گرمایش جهانی

افزایش غلظت این گازها دلایل مختلفی دارد که در ادامه به صورت مختصر به آنها اشاره خواهد شد:

سوخت­های فسیلی

گازهایی مثل کربن دی اکسید و متان، گرمای خورشید را به دام می­اندازند. این گازها اغلب توسط انسان با سوختن نفت و گاز و … به هوا منتشر می­شود.

از بین بردن جنگل­ها

از سال 1960، جنگل­ها، خاک و اقیانوس به صورت پایدار حدود 56 درصد کل کربن دی اکسید انسانی را از اتمسفر جذب کرده‌­اند. قطع درختان با سرعت بالا به خصوص در جنگل­های آمازون زنگ خطر تغییرات گسترده را به صدا در آورده است. این جنگل­ها، به دلیل جذب کربن دی اکسید و تولید اکسیژن شش­های زمین هستند. با قطع گسترده درختان در این جنگل­های انبوه نتایج نامطلوب آن نیز مشخص شده است و کربن دی اکسید به اندازه کافی از جو زمین حذف نمی­شود.

افزایش پروش دام

افزایش نیاز به گوشت باعث افزایش دامداری شده است. گاوها و گوسفندان مقدار زیادی متان تولید می­کنند که باعث افزایش اثر گلخانه‌­ای در اتمسفر می­شود. علاوه بر این، دام­ها نیاز به زمین­های وسیع برای چرا دارند، بنابراین پرورش دام به صورت اجتناب­ناپذیری باعث نابودی جنگل­ها می­شود.

کودهای حاوی نیتروژن

کشاورزی باعث کاهش مواد معدنی خاک می­شود و کشاورزان برای افزایش برداشت خود ناچار از کودهای مختلف استفاده می­کنند. اما استفاده از کودهای حاوی نیتروژن باعث افزایش انتشار اکسیدهای نیتروژن در جو شده که خود اثرات نامطلوبی روی دمای هوا دارد.

گازهای کلردار

این گازهای خطرناک اغلب از وسایل و تجهیزات صنعتی مثل یخچال­ها و کولرهای گازی و پمپ­های حرارتی منتشر می­شوند. این انتشارات اثرات گرمایشی بسیار قوی، حدود 23000 برابر بزرگتر از کربن دی اکسید دارند و جایگزین­‌های دیگری همچون هیدروکربن­ها و آمونیاک در یخچال­ها قابل اطمینان­تر با بازدهی بهتری هستند.

مطالب مرتبط