فاضلاب، مدیریت و تصفیه آن
صنایع مختلف من جمله صنایع نفتی، فلزات، صنایع شیمیایی و حتی صنعت ساختمان، نیاز مبرمی به آب برای عملیات واحدهای مختلف خود دارند. آب مصرف شده در این صنایع کاربردهایی همچون در فرآیند ساخت مواد، فرآیند خنک کاری، شست‌وشو، تصفیه مواد ورودی و … دارند. با توجه به ماهیت عملیات فیزیکی یا شیمیایی واحدهای صنعتی مذکور، پساب خارج شده خصوصیاتی متفاوت از آنچه وارد واحد شده است دارد. فاضلاب حاصل از صنایع می‌تواند حاوی آلاینده‌های مختلف و متفاوتی من‌جمله BOD و COD بسیار بالا، فلزات سنگین، دترجنت‌ها، روغن و گریس، هیدروکربن‌ها و دیگر آلاینده‌ها باشد.
تعیین استراتژی مناسب برای مدیریت پساب صنعتی
- آیا می‌توانیم از تخلیه مایع جلوگیری کنیم؟ (هدف رسیدن به ZLD تخلیه پساب صفر)
- آیا می‌توانیم از آب تصفیه‌شده استفاده کنیم؟ (به عنوان آب سرد در دیگ بخار و اگر نه به عنوان آب فرآیند)
- اقتصاد فرآیند چگونه مدیریت می‌شود؟ (هزینه و فضای مورد نیاز)
- فضای اختصاصی برای تصفیه خانه وجود دارد؟
- آیا امکان بازیابی مواد شیمیایی از فاضلاب وجود دارد؟
این موارد بر مبنای اصول مدیریت مواد زائد که در تمام جنبه‌های تولید آلاینده‌های زیست محیطی وجود دارد مطرح می‌شود. اصول 3R یا 5R که شامل کاهش، بازیافت و بایابی می‌شود.
هرم مدیریت فاضلاب صنعتی
هرم فوق سلسله عملیات‌های لازم برای کنترل آلودگی‌های زیست محیطی را نمایش می‌دهد. اولویت کاهش و جلوگیری از تولید فاضلاب است چرا که علاوه بر کاهش آلاینده‌ها، از مصرف منابع آبی نیز جلوگیری می‌شود. اما در صورت تولید پساب تخلیه آن بدون تصفیه و بهبود خواص امکان ناپذیر است. تصفیه‌خانه‌های فاضلاب عموماً از سه مرحله تشکیل می‌شوند:
- مقدماتی (اولیه)
- ثانویه
- پیشرفته
ممکن است پساب با توجه به خصوصیات خود نیاز به پیش تصفیه داشته باشد. فرآیندهای تصفیه فاضلاب به سه دسته فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم می‌شوند. چینش مختلف این فرآیندها می‌تواند با توجه به خصوصیات پساب ، فضای مورد نیاز، اقتصاد پروژه، نیروی متخصص و … تغییر کند.
طراحی تصفیه خانه
برای طراحی تصفیه خانه، در گام نخست، پارامترهای کمی و کیفی جریان فاضلاب ورودی باید مورد تحلیل قرار گیرد. برای مثال، فاضلاب صنایع مواد غذایی حاوی مواد آلی زیادی است (مواد آلی موجود در فاضلاب می‌توانند پتانسیل استفاده برای تولید انرژی از طریق تولید بیوگاز که می‌تواند به برق و یا حتی گرما تبدیل شود را ایجاد کند). انواع مختلف آلاینده‌های موجود در پساب به تکنولوژی‌های متفاوتی برای حذف نیاز دارند. عموماً یک تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد: یک جداکننده روغن – آب API برای از بین بردن روغن از پساب ، زلال ساز، برای حذف کردن جامدات از فاضلاب، فیلتر، برای واحد تصفیه کربن فعال، غشا تبادل یونی و واحدهایی از این قبیل.
نمایی شماتیک از مرسوم‌ترین عملیات واحدهای استفاده شده در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب بهداشتی و صنعتی را مشاهده می‌نمایید. در شکل فوق، آشغالگیری را می‌توان به عنوان عملیات پیش‌تصفیه تلقی کرد و شن‌گیری و چربی‌گیری تا مرحله کلرزنی را نیز تصفیه ثانویه به حساب آورد. در صورت نیاز به پساب با مشخصات بهتر برای استفاده مجدد (حتی به عنوان آب شرب) نیاز به تصفیه پیشرفته به روش‌هایی مانند اسمز معکوس می‌باشد.
شرکت مهندسان مشاور آرین ستاک اندیش
محیط زیست برای ما
ما برای محیط زیست
شرکت مهندسین مشاور آرین ستاک اندیش با بیش از یک دهه تجربه موفق در زمینه مهندسی محیط زیست و با کادری متخصص و مجرب آماده همکاری در زمینه کاهش و کنترل آلاینده‌های ناشی از منابع متحرک بخصوص صنایع خوردوسازی می‌باشد
